زیرآسمان نروژ: در روزهای اخیر، موضوع بحث برانگیز نصب توربین های بادی جدید در نروژ به یکی از موضوعات بسیار داغ در سطح رسانه های کشور تبدیل شده است به شکلی که دولت نروژ را در مقابل صف بلند مخالفان و معترضان به سیاست های اقتصادی دولت -از نمایندگان احزاب مخالف در پارلمان نروژ گرفته تا مردم عادی- قرار داده است.
نگاهی گذرا به سیاست انرژی دولت نروژ در حوزه توربین های بادی
داستان از آنجا آغاز می شود که در سال ۲۰۱۲ میلادی، دولت نروژ – در یک توافق مشترک با دولت سوئد – به منظور کاهش گازهای گلخانه ای و آلودگی های زیست محیطی و توسعه سرمایه گذاری در زمینه افزایش ظرفیت تولید برق از توربین های بادی، اقدام به اعطای امتیازات و مجوزهای مختلف زیست محیطی به بسیاری از شرکتهای فعال در این زمینه نمود و میلیاردها بودجه و یارانه دولتی صرف این اقدامات شد.
با اینحال، این صنعت نوپا در نروژ، رشد چشمگیری را تجربه نکرد تا اینکه در سالهای اخیر و به لطف توسعه و پیشرفت فناوری های مرتبط در زمینه تولید برق از انرژی بادی و در نتیجه کاهش هزینه های تولید برق و افزایش قابل توجه سودآوری این کسب و کار، روند پرشتابی آغاز شد و از آنجایی که امتیازها و مجوزهای داده شده پیشاپیش از سوی دولت به شرکتهای فعال در این رابطه اعطاء شده بود؛ شرکتهایی که تا چند سال پیش انگیزه بالایی برای فعالیت در این زمینه نداشتند و یا با احتیاط بیشتری در این بازار عمل می کردند، امروزه با در دست داشتن مجوزها و امتیازات از پیش گرفته شده و با توجه به رکود نسبی فعالیت های اقتصادی در بازار نفت و گاز نروژ، به سرعت در حال سرمایه گذاری و بهره برداری از فرصت های موجود هستند.
در سالهای اخیر و با فشار وارد شده از سوی مخالفان، دولت نروژ اعطای امتیازات و مجوزهای جدید را متوقف کرد اما از سویی دیگر، در مقابل افزایش چشمگیر و پرشتاب نصب و راه اندازی نیروگاه های بادی هم مقاومتی از خود نشان نداد. رویکردی که اکنون به افزایش شمار معترضان منجر شده است.
موافقان چه می گویند؟
احزاب محافظه کار و کارگر نروژ که موافق با سیاست های اقتصادی در زمینه توسعه و افزایش ظرفیت تولید برق از توربین های بادی در نروژ هستند معتقدند که برای رهایی از وابستگی مطلق نروژ به منابع تجدیدناپذیر نفت و گاز، کاهش تولید گازهای گلخانه ای و رسیدن به اهداف دولت در مواجهه با تغییرات اقلیمی، بایستی ظرفیت تولید برق از نیروگاه های بادی در کشور به شکل قابل توجهی افزایش یابد. همچنین، سودآوری یکی از مهمترین نکات در بهره برداری از نیروگاه های بادی ست. بسیاری از کارخانجات و صنایع بزرگ (همانند کارخانجات تولید آلومینیوم) و کسب و کارهای کوچک در نروژ برای بقای خود نیاز به انرژی دارند و دولت نروژ برنامه ریزی بلندمدتی برای فروش برق تولیدی از نیروگاه های بادی و افزایش درآمدها از این محل کرده است.
این چشم انداز توسعه هر دو بخش ساحلی یا Onshore و فراساحلی یا Offshore را شامل می شود. بطور مثال شرکت غول انرژی دولتی نروژ «اکوئینور Equinor » (استات اویل سابق) اخیرا اعلام کرده بود که قصد دارد در سه سال آینده، تنها ۶.۵ میلیارد دلار برای ساخت نیروگاه های بادی جدید هزینه کند. هزینه ای که با یک برنامه ریزی اقتصادی محکم و درازمدت و کاملا مستقل از تحولات بازار نفت جهان و بحران هایی همانند بحران کرونا در حال اجرا و توسعه است. در حال حاضر، کشورهای چین، آمریکا، آلمان، اسپانیا و هند در زمینه تولید برق از انرژی بادی در دنیا پیشتازند و نروژ با حدود ۲ گیگاوات ظرفیت تولید برق از انرژی بادی فعلا در بین ۲۰ کشور نخست جدول جایی ندارد.
موافقان همچنین معتقدند که سرمایه گذاری در صنعت انرژی های تجدید ناپذیر در نروژ، کمک قابل توجهی به افزایش نرخ اشتغال در کشور از راه فرصت های شغلی جدید ایجاد شده کرده است و توسعه درازمدت در این زمینه موجب افزایش سهم شرکتهای نروژی از بازار رقابتی موجود می شود. بطور مثال، کشور دانمارک در حال حاضر، ۴۰ درصد از برق مصرفی خود را از انرژی بادی بدست می آورد.
مخالفان چه می گویند؟
اما نمایندگان احزاب سوسیال چپ، پیشرفت، محیط زیست(سبز) و قرمز در پارلمان به همراه سایر منتقدان، مخالفان و معترضان سرسخت سیاست های اقتصادی دولت نروژ در زمینه توسعه و افزایش ظرفیت توربین های بادی، همگی تقریبا در چند موضوع زیر اتفاق آرا دارند:
۱- مخالفان عمدتا بر این عقیده هستند که با توجه به غنی بودن منابع آبی در نروژ برای تولید انرژی موردنیاز کشور( تقریبا ۹۸ درصد از برق مصرفی در نروژ، از نیروی برقابی یعنی از نیروی آبی پشت سدها تامین می شود)، نیازی به احداث توربین های بادی بیشتر در نقاط مختلف کشور نیست و معتقدند که می شود بجای این کار، با صرف هزینه ها در بخش ارتقاء و بروزرسانی نیروگاه های برقابی فعلی در کشور، ظرفیت تولید برق در کشور را بهبود بخشید.
۲- مخالفان عمدتا به اثرات زیست محیطی احداث توربین های بادی هم اشاره دارند و بر این عقیده هستند که با اجتناب از ساختن جاده و احداث توربین های غول پیکر در مناطق مسکونی عمدتا روستانشین، می توان از تخریب و نابودی محیط زیست و ایجاد آلودگی های مختلف صوتی و بصری اجتناب کرد.
۳- مخالفان همچنین عمدتا معتقدند که حتی مستندات دولت برای توجیه و پشتیبانی از اختصاص بودجه و یارانه های دولتی برای اجرای این طرح بزرگ ملی، بر اساس اطلاعات نادرست و مدیریت شده ای صورت گرفته است که از سوی سازمان منابع آب و انرژی نروژ- NVE– به دولت ارائه شده است.
۴- مخالفان عمدتا معتقدند که با توجه به پیشرفت قابل توجه فناوری ها در زمینه تولید برق از انرژی بادی و در نتیجه کاهش هزینه های تولید و افزایش سودآوری، دیگر نیازی به اختصاص یارانه های هنگفت دولتی که در سال ۲۰۱۲میلادی مصوب شده بود نیست و این روند باید متوقف شود.
۵- نکته دیگری که مخالفان عمدتا به آن اشاره می کنند این است که بخش عمده ای از ظرفیت تولید برق ایجاد شده از این راه مازاد بر مصرف موردنیاز داخلی و در قالب برق صادراتی به کشورهای دیگر است و آنها هیچ دلیل منطقی و روشنی برای پرداخته شدن تقریبا نیمی از این هزینه ها از جیب مردم عادی و مصرف کنندگان انرژی در داخل نروژعمدتا در قالب قبوض مصرفی برق در بخش هزینه اجاره شبکه برق یا Netleie نمی بینند.
مستند ویدیویی که در اینجا قابل مشاهده است و موضوع را از نگاه مخالفان این طرح به تصویر کشیده است، به بسیاری از نکات ذکرشده در بالا اشاره می کند.
بالاگرفتن تنش بین پلیس نروژ و مردم معترض به نصب توربین های بادی جدید
یکی از نقاطی که اخیرا در نروژ، شاهد افزایش چشمگیر فعالیت های عمرانی برای آماده سازی جهت نصب توربین های بادی جدید بر روی ساحل بوده است، جزایر پیرامون شهر Ålesund از جمله جزیره Haramsøya بود که در آن معترضان که عمدتا ساکنین محلی بودند با تجمع مسالمت آمیز و نشستن در مقابل مسیر عبوری ماشین آلات حفاری قصد داشتند تا مانع ورود آنها برای نصب توربین های بادی در آن منطقه شوند.
دریکی ازخبرسازترین حرکات از مقاومت های مردم این منطقه، یکی از ساکنین در این منطقه حتی تلاش کرد که با پارک کردن خودروی خود در مسیر عبوری ماشین آلات حفاری مانع آغاز به کار این پروژه شود که با دخالت نیروهای پلیس، خودرو وی در حالیکه همچنان درآن نشسته بود و حاضر به پیاده شدن نبود، با جرثقیل از آن منطقه دور شد.
از سال ۲۰۰۹ میلادی به اینسو، قرار بود که ۱۶ دستگاه توربین بادی در این منطقه نصب شود که با اعتراضات گسترده مردم منطقه تعداد آنها به نصف رسید که قرار است یکی از آنها در داخل دریا و مابقی بر روی ساحل نصب شود. هزینه ساخت و ساز در حدود ۴۰۰ میلیون کرون نروژ برآورد شده و مجوزها در سال ۲۰۰۸ میلادی توسط سازمان منابع آب و انرژی نروژ NVE صادر شده است. مجوزی که حالا جزئیات آن با اعتراض ساکنین منطقه زیر سوال رفته است اما سازمان منابع آب و انرژی نروژ اعتراضات را وارد نمی داند. اعتراضات اخیرا توسط وزیر نفت و انرژی نروژ- تینا بروو- هم مورد بررسی قرار گرفت که مجددا رد شد. حفاری ها از روز جمعه ۱۲ جون سال ۲۰۲۰ میلادی آغاز شده و قرار است تا پایان سال، این پروژه به پایان برسد.
عقب نشینی دولت و ارائه اصلاحات جدید در سیاست انرژی نروژ از سوی وزیر نفت و انرژی نروژ به پارلمان
با اینکه بعید است با توجه به صدور مجوزها در گذشته، بتوان مانع اجرای پروژه های فعلی شد اما در چند روز اخیر با ارائه پیشنهادات اصلاحی جدید توسط وزیر نفت و انرژی نروژ- تینا بروو– به پارلمان نروژ، در نهایت دولت نروژ تصمیم گرفت که برای اعطای مجوزهای جدید در آینده، توجه و تاکید بیشتری به ارزشهای زیست محیطی و حفظ چشم اندازهای طبیعی منظور شود. تصمیمی که از نگاه مخالفان و منتقدان دولت کمی دیر گرفته شد. این اقدام وزیر نفت و انرژی نروژ در حالی رخ داد که پیشتر ازآن، در جریان افتتاحیه دو منطقه جدید از نیروگاه های بادی فراساحلی در غرب نروژ، وی مورد بی احترامی و هتاکی معترضان حاضر در آن منطقه قرار گرفته بود.
برخی از مهمترین تغییرات و اصلاحیه های جدید دولت نروژ در حوزه توربین های بادی
۱- فاصله زمانی بین تثبیت پروژه تا زمان شروع ساخت وساز نبایستی بیش از ۶ تا ۷ سال باشد.
۲- بیشینه زمان بین تصویب جزئیات عملیاتی پروژه تا زمان شروع ساخت و ساز نبایستی بیش از ۲ تا ۳ سال باشد.
۳- سازمان منابع آب و انرژی نروژ- NVE– در صورت مشاهده اعتراضات گسترده بایستی پروژه را متوقف کند. شرایط اعطای مجوزها بایستی سرسختانه تر باشد. مثل موضوع ارتفاع توربین ها.
۴- الزامات بیشتر و دقیق تر برای اعطای مجوزها از نظر بررسی توانایی ها و شایستگی ها.
۵-معرفی کلیات منطقه ای پروژه های نیروگاه بادی به عنوان یک قاعده برای ارزیابی کلی و التزام مشاوره با شهرداری های مناطق مربوطه.
منابع و پیوندهای مربوط:
https://community.ieawind.org/
https://www.regjeringen.no/no/aktuelt/wind-power-in-norway-post-2020/id2588446/
https://www.nrk.no/mr/meiner-det-er-for-seint-a-stanse-vindkraftanlegget-pa-haramsoya-1.15051037
https://www.vg.no/nyheter/innenriks/i/MRbnBm/vind-eller-forsvinn
https://www.vg.no/nyheter/innenriks
https://www.nrk.no/norge/regjeringen-vil-stramme-inn-konsesjonssystemet-for-vindkraft-1.15059367
https://e24.no/olje-og-energi/i/Ade4GA/regjeringen-vil-stramme-inn-vindkraftutbyggingen
صفحه اینستاگرام «زیرآسمان نروژ»
برگردان فارسی، نگارش، تهیه و تنظیم: زیرآسمان نروژ
درصورتی که قصد به اشتراک گذاری این مطلب را دارید، لطفا مطلب را بدون ذکر منبع در جایی کپی نکنید. هرکدام از ما با رعایت حقوق نویسنده می توانیم به غنای فرهنگ «کپی رایت» در ایران کمک کنیم.
underskyofnorway.com 