زیرآسمان نروژ: شاید آنقدر که در مورد فعالیت های بشردوستانه و صلح آمیز نروژ در رسانه های جهان خبررسانی می شود، خیلی در مورد اینکه نروژ یکی از بزرگترین و مهمترین صادرکنندگان تسلیحات نظامی و جنگی به خاورمیانه بشمار می رود صحبت نمی شود اما بد نیست بدانید که در حال حاضر کشور نروژ در زمره کشورهایی ست که در صادرات تسلیحات نظامی و جنگی یک قدرت مهم بشمار می رود.

در سال ۲۰۱۶میلادی، نروژ در مجموع ۱.۹ میلیارد کرون(حدودا ۲۲۸میلیون دلار) تسلیحات نظامی و مهمات جنگی صادر کرده است که ۴۰ درصد آن تنها به ایالات متحده آمریکا بوده است. در جدول زیر که از سایت آمار نروژ استخراج شده است، میزان کل صادرات تسلیحات نظامی و مهمات جنگی نروژ به کشورهای مختلف بین سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ میلادی به فهرست شده است.

پس از آمریکا، خاورمیانه بخش بزرگی از فروش تسلیحات نظامی نروژ را تشکیل می دهد. بیشترین صادرات تسلیحات نظامی و جنگی نروژ به خاورمیانه که عموما شامل موتورهای موشک، سیستم های نظامی و مهمات جنگی ست به کشورهای عربستان سعودی،امارات متحده عربی،قطر و کویت است. فروش تسلیحات نظامی و جنگی نروژ به این کشورها در سال ۲۰۱۵ میلادی در حدود 139 میلیون دلار بوده است.در سال ۲۰۱۶ میلادی،صادرات نروژ به امارات متحده عربی و کویت به ترتیب با افزایش و کاهش همراه بود و صادرات تسلیحات نظامی به عربستان سعودی و قطر متوقف شد.

بزرگترین تولیدکننده تسلیحات نظامی نروژ Nammo نام دارد که در شهرک Raufoss قرار دارد. این شرکت خصوصی که نصف سهام آن در اختیار وزارت صنعت و تجارت نروژ و نصف دیگر متعلق به یک شرکت فنلاندی ست،در سال ۱۸۹۶میلادی تاسیس شده و مهمترین تولیدات آن موشک و مهمات های جنگی ست. این شرکت بغیر از نروژ، در بسیاری ازکشورهای دنیا از جمله آمریکا، آلمان، سوئد، لهستان، فنلاند، سوئیس، اسپانیا، کانادا، هند، استرالیا و امارات متحده عربی دارای نمایندگی فعال است.

البته قطعا نروژ در این عرصه که تجارت بسیار پرسودی ست تنها نیست. کشورهای آمریکا و روسیه بعنوان بزرگترین صادرکنندگان اسلحه و تسلیحات جنگی در دنیا،هرساله مقادیر قابل توجهی سلاح و تجهیزات نظامی عموما به کشورهای آفریقایی، آسیایی و خاورمیانه صادر می کنند. چین در سالهای اخیر با پیشی گرفتن از فرانسه و آلمان به سومین صادرکننده بزرگ سلاح در جهان تبدیل شده است؛ خریدار اصلی تسلیحات چینی، پاکستان است و از آنسو، هندوستان(رقیب سنتی پاکستان) بزرگترین وارد کننده تسلیحات نظامی(عمدتا هواپیماهای جنگنده) از روسیه به شمار می‌آید. سوئد نیز یکی از قدرتمندترین نیروهای نظامی در جهان محسوب می‌شود، این کشور تلاش می‌کند در زمینه فروش تسلیحات نظامی نیز حرف اول را بزند. شرکت‌های «ساب» SAAB (خودروساز و تولیدکننده جت‌های جنگی) و BAE Systems AB به‌عنوان مهم‌ترین شرکت‌های سازنده تسلیحات و جنگ افزارهای نظامی در سوئد بشمار می‌روند که درعین حال تامین‌کنندگان اصلی جنگ افزارهای موردنیاز ارتش ایالات متحده امریکا در جنگ عراق و افغانستان نیز بودند. البته از نظر اصالت هر دوی این شرکت‌ها، شرکت‌های آمریکایی محسوب می‌شوند. ازمهم‌ترین تسلیحات صادر شده می‌توان به جنگنده‌های توانمند، پرسرعت و بسیار پیشرفته زمینی، دریایی و هوایی، تانک‌ها، زیردریایی‌ها، چرخبال‌ها و انواع اسلحه‌های جنگی اشاره کرد.

***

نقدی بر خبر: بر اساس قوانین بین المللی،کنترل ها و محدودیت های خاصی بر روی فروش تسلیحات نظامی وجود دارد که همه کشورهای صادرکننده تسلیحات نظامی و جنگی موظف به عمل به آنها هستند.  یکی از دستورالعمل های اولیه بین المللی برای صادرات تسلیحات این است که کشورهای دریافت کننده ی تسلیحات نظامی باید به حقوق بین المللی انسانی احترام بگذارند و بواسطه تسلیحات نظامی دریافتی مرتکب اعمال ضد حقوق بشر نشوند. همچنین، بر اساس قوانین صادراتی در نروژ،نروژ حق فروش تسلیحات جنگی به کشورهایی که درگیر جنگ هستند را ندارد اما آنچه در عمل اتفاق می افتد این است که نروژ به مقدار قابل توجهی مواد جنگی به چندین کشور که مسئول نقض حقوق بشر و خشونت بوده اند صادر می کند. اقدامی که مستقیما موجب تقویت توانایی های نظامی این کشورهای عموما دیکتاتور و افزایش مشروعیت حکومتی آنها می شود. بطور نمونه،عربستان سعودی از تسلیحات وارداتی خود(عمدتا وارداتی از آمریکا) برای ادامه جنگ علیه دولت یمن استفاده کرده و همچنان هم استفاده می کند.

منابع و پیوندهای مربوط:

http://www.tnp.no/norway/panorama/5498-arm-export-increases-keeping-norway-in-top-20-arms-exporter-list

https://www.ssb.no/en/utenriksokonomi/artikler-og-publikasjoner/exports-of-arms-down-20-per-cent-last-year